A’j plat könt praoten, mo’j ‘t neet laoten
In het oosten van Nederland wordt Nedersaksisch gesproken. Het Nedersaksisch is een officieel erkende taal en het Achterhoeks is daarop een variant. Maar het plat op het platteland is niet overal hetzelfde en kent lokaal uitgesproken verschillen. Woorden en uitdrukkingen worden enkele kilometers verderop even anders gezegd.
Er is wel een flink verschil met het Twents. Het Nederlandse woord ‘huis’ is in het Twents ‘hoes’ en in het Achterhoeks ‘huus’. In Twente zeggen ze ‘goan’ tegen het werkwoord ‘gaan’ en in de Achterhoek ‘gaon’. De klank is hetzelfde, maar de volgorde van de letters a en o is omgekeerd. Door de teksten van Normaal zijn Achterhoekse woorden in het Nederlands terechtgekomen. Een bekend voorbeeld is ‘oerend’ als ‘erg’ in de uitdrukking ‘Oerend hard’, de eerste hit van Normaal. Høken is ook zo’n voorbeeld. Vraag een Achterhoeker wat het betekent en hij zal zeggen: “Brekk’n en angaon.” Nou, dan weet je het wel. Høken spreek je uit zoals het Franse ‘oeuvre’ en niet als ‘heuken’. Je kunt het nalezen in WALD, Woordenboek Achterhoeks en Liemers Dialect, dat ook digitaal is te raadplegen.
MvB